Funkcje

Funkcje stanowią podstawowy element programu w C++. Każda funkcja zawiera fragment programu, który można wykonywać niezależnie od pozostałej części programu. Każdy program musi zawierać dokładnie jedną funkcję o nazwie main, od której rozpoczyna się wykonanie programu. Działanie funkcji może zależeć od podanych parametrów, funkcja może też zwrócić wynik, który będzie dostępny w miejscu wywołania.

Definicja funkcji

Definicja funkcji ma następującą postać:

typ nazwa(lista_parametrów) {
lista_instrukcji
}

gdzie

typ jest nazwą zwracanego przez funkcję typu,
nazwa jest nazwą funkcji,
lista_parametrów ma postać
typ_1 nazwa_1, typ_2 nazwa_2, ...,typ_n nazwa_n
i zawiera informację o typach i nazwach parametrów (może być pusta),
lista_instrukcji jest wykonywana po wywołaniu funkcji.

Deklaracja funkcji

Dozwolone są również deklaracje funkcji:

typ nazwa(lista_parametrów);

Zawierają one jedynie informację, że nazwa jest nazwą funkcji (o zadanym typie i liście parametrów). Definicja funkcji powinna być podana później. Przed pierwszym użyciem funkcji musi się znajdować jej deklaracja bądź definicja.

Przykłady:

void a();

funkcja o nazwie a, która nie ma parametrów i nie zwraca żadnej wartości.

int qqq();

funkcja o nazwie qqq bez parametrów, zwracająca wartość typu int.

double x(int a, char c, double tt);

funkcja o nazwie x, zwracająca wartość typu double. Wymaga trzech parametrów: pierwszego typu int, drugiego typu char, a trzeciego typu double.

Wywołanie funkcji

Każdą funkcję można wywołać przez

nazwa_funkcji(wartość_1, wartość_2, ...,wartość_n);

Wywołanie funkcji ma następujący efekt:

Wartości podane przy wywołaniu są kopiowane na zmienne nazwa_1, nazwa_2, itd.
Wykonywana jest lista_instrukcji,
W przypadku napotkania instrukcji return (w przypadku funkcji nie zwracających wartości, tj. typu void) lub return wartość; wykonanie funkcji się kończy i program wraca do punktu wywołania.
Wartością wyrażenia nazwa_funkcji(wartość_1, wartość_2, ...,wartość_n); jest wartość użyta przy instrukcji return.

Przykłady wywołań funkcji:

a();
n=qqq();
y=21.3*x(a, 'W', z/1.5);

Uwagi:

Jeśli funkcja zwraca wartość, jej wykonanie musi zostać zakończone przez return .
Nazwy parametrów funkcji nie są istotne podczas jej wywołania; istotne jest tylko, żeby ich ilość i typy były zgodne z definicją.
Dopuszczalne jest tworzenie wielu funkcji o tej samej nazwie jeśli różnią się one listą parametrów. Przykład: kod
int kwadrat(int n) {return n*n;}
double kwadrat(double x) {return x*x;}

jest poprawny, natomiast
int kwadrat(int n) {return n*n;}
double kwadrat(int n) {
double x=n;
return x*x;
}

jest błędny - nie wiadomo która funkcja kwadrat miałaby zostać wywołana.

Przekazanie parametru przez zmienną

Jeśli T jest typem, to T& jest typem referencyjnym wskazującym na T. Jeśli parametr funkcji jest typu referencyjnego, to w funkcji nie tworzy się kopia zmiennej - rachunki wykonywane są na zmiennej podanej jako argument.

Przykład.

int zwieksz(int& n) {
   n=n+1;
   return n;
}

int main() {
   int a;
   int b;
   a=4;
   b=zwieksz(a);
   cout << "a=" << a << ", b=" << b << endl;
}

Po uruchomieniu programu na ekranie pojawi się:

a=5, b=5

Gdyby parametr funkcji zwieksz nie był referencją (tj. gdyby pominąć znak & w nagłówku), wynik byłby następujący:

a=4, b=5

Uwaga: Jeśli parametr funkcji jest typu referencyjnego, to w wywołaniu musimy podać zmienną, a nie wartość. Np. w powyższym przykładzie wywołanie zwieksz(3); jest niepoprawne.

Kiedy używać referencji?

Kiedy funkcja ma zmieniać wartość zmiennej.
Kiedy nie da się stworzyć kopii parametru lub jest to zbyt kosztowne
Kiedy funkcja ma zwracać więcej niż jedną wartość (choć zwykle lepiej jest wtedy użyć struktur)